We weten allemaal dat zelf muziek maken een unieke invloed heeft op de ontwikkeling van elk kind. Maar hoe krijg je kinderen over de drempel naar muziekles in deze tijd? Het lesprogramma is speciaal gemaakt om de basisschool en de muziekvereniging te verbinden voor dit hogere doel. Daarin verschilt Muziek & Meer HaFa met reguliere muziekmethodes voor de basisschool.

• De invalshoek is anders. In Muziek & Meer HaFa is zingen bijzaak. De methode bereidt kinderen voor om zelf te gaan musiceren. Daar worden specifieke werkvormen voor ingezet. Denk aan leren luisteren, muzieknotatie begrijpen en je lijf gebruiken om muziek te maken.
• De focus op instrumenten is anders. In Muziek & Meer HaFa vormen orkestinstrumenten de kapstok waar de inhoud aan is opgehangen. De methode staat vol met suggesties om de specifieke instrumenten van je muziekvereniging in de klas te introduceren. Op een belevingsgerichte manier. Voorzien van bladmuziek, die het de leden makkelijk maakt om mee te doen.
• De focus op muzieknotatie is anders. Muziek & Meer HaFa helpt kinderen om muzieknotatie te begrijpen. Grafische notatie komt aan bod (de voorloper van bladmuziek). Kinderen krijgen zo een kleine voorsprong in het leren lezen van noten. Dat werkt drempelverlagend.
• Het faciliteren van verbinding met de muziekvereniging staat voorop. Muziek & Meer HaFa is gemaakt om de verbinding met de muziekvereniging te leggen. Twee subthema’s zijn daar aan gewijd: ‘op excursie naar het orkest’ en ‘een instrument leren spelen’. Daarnaast geeft de methode suggesties om het leren bespelen van een instrument thuis bespreekbaar te maken. De cruciale stap om van kinderen jeugdleden te maken!

Een aantal verenigingen heeft al een blazersklasproject lopen. Toch valt de jeugdledenopbrengst die daaruit voortkomt vaak wat tegen. Muziek & Meer HaFa is juist gemaakt om vorm te geven aan de fase die vooraf gaat aan een blazersklas of blokfluitles: om een kind intrinsiek te motiveren om een muziekinstrument te leren bespelen. Niet omdat het moet, maar omdat het wíl.

Het lesprogramma is bedoeld om muziek te voelen, ervaren en aan te raken. Op een belevingsgerichte manier. Niet op een technische manier. Dus nog niet: ‘hoe krijg ik geluid uit een klarinet en welke noot lees ik daar?’ Maar ‘wow, muziek doet iets met mij waar ik heel blij van word’.

Daarnaast wordt een blazersklas meestal geleid door een geschoolde vakleerkracht. Muziek & Meer HaFa helpt je juist om van leden rolmodellen te maken. Je laat met het lesprogramma zien dat iederéén muziek kan en mag maken. Waarom is dat zo belangrijk? Kinderen worden in deze tijd via social media doodgegooid met het idee dat je alleen maar muziek mag maken als je er heel goed in bent. Daarin mogen muziekverenigingen een tegengeluid laten horen. Kinderen hebben juist rolmodellen van dichtbij nodig, die hen vertrouwen geven in hun talenten. Dan leren kinderen: ‘muziek maken is voor iedereen. En dus ook voor mij.’

Het lespakket is samengesteld voor leerlingen van groep 4 en/of 5. Met Muziek & Meer HaFa inspireer je hen om zelf een instrument te willen spelen bij de muziekvereniging van je dorp of stad.

• Kinderen maken kennis met de verschillende instrumenten uit de harmonie of fanfare. Dat doen ze vooral op belevingsniveau. De lessen gaan verder dan alleen maar een instrument laten zien en horen. Er worden verhalen en speelse opdrachtjes aan gekoppeld. Beleving staat voorop.
• Kinderen maken op een speelse manier kennis met de basisprincipes onder het notenschrift. Denk aan het spelen van grafische notatie. En aan het herkennen van luisterfragmenten aan de hand van afbeeldingen. Ze krijgen nog geen traditionele notenleer, maar ontdekken spelenderwijs wel dat je muziek visueel kunt vastleggen. Dat geeft ze meteen voorsprong als ze straks besluiten om op blokfluitles gaan.
• Kinderen ontdekken dat muziek een fijne manier is om contact te maken met anderen. Ze worden uitgenodigd om samen te spelen.
• Kinderen ontdekken het bestaan van jouw orkest, waar ze lid van kunnen worden.

Nee. Je hoeft niet alle lessen te doen om toch een volwaardige lespakket te geven.

Elk subthema bevat een aantal lessen met meerdere werkvormen. Degene die voor de klas staat, kan de werkvormen kiezen waarbij hij of zij zich het meest comfortabel voelt.

De werkvormen zorgen ervoor dat je muziek op vele manieren kunt benaderen. Dat geeft veel afwisseling. Zo houdt je de leerlingen bij de les.

Iedereen met feeling voor onderwijs kan de lessen geven. Je hoeft geen ervaring te hebben met muziek. Wel enthousiasme.

Toch leert de praktijk ons dat leerkrachten die zelf geen ervaring hebben met muziek huiverig zijn om de lessen te geven. Daarom ondersteun je elkaar.

Je kunt bijvoorbeeld een deel van de lessen door de groepsleerkracht laten geven, een deel door de dirigent van je muziekvereniging en een deel door vrijwilliger(s) van de club.

Of je kunt een zelfstandige vakleerkracht inhuren tegen uurtarief.

Ben je verbonden met naburige muziekverenigingen? Dan wordt een vakleerkracht misschien nog interessanter, omdat je dan meer uren te bieden hebt. Muziekscholen hebben de juiste mensen in huis. Vraag ernaar.

Een volledige les duurt 35 tot 45 minuten. Heb je meer tijd of organiseer je één muziekdag? Dan kun je meerdere lessen of werkvormen met elkaar combineren. Heb je minder tijd, dan laat je een paar werkvormen achterwege.

Het gaat niet om de duur van de les, maar dat kinderen in aanraking komen met muziek.

Nee. Het lespakket is bedoeld om kinderen intrinsiek te motiveren om zelf een instrument te leren spelen binnen de harmonie of fanfare. Het lespakket gaat dus vooraf aan muziekles van de vereniging.

De licentie van Muziek & Meer HaFa kost 179 euro per jaar per muziekvereniging inclusief btw. Je krijgt het hele jaar door toegang tot alle lessen en werkvormen. Je kunt ze niet alleen inzetten om les mee te geven, maar ook voor 'muziektuinen', projectdagen of feestelijke uitjes (denk bijvoorbeeld aan een instrumentenvossenjacht of aan muzikale verbindingen rondom Kerst, Juffendag of Koningsdag).

Muziek & Meer HaFa is het broertje van Muziek & Meer Digitaal. Dit is een muziekmethode voor groep 1 t/m 8. Gemaakt om muziekonderwijs makkelijk te maken met goed, laagdrempelig lesmateriaal.

4000 Nederlandse leerlingen krijgen les uit deze methode. Een Belgische variant is in de maak in samenwerking met hogeschool Thomas More (de Vlaamse equivalent van de PABO).

Toch blijft muziekles  een ondergeschoven kindje in vrijwel alle Nederlandse basisscholen. Ondanks inspanningen van bijvoorbeeld Stichting Meer Muziek In De Klas. Op één of andere manier willen scholen er gewoon niet aan. Leerkrachten hebben geen tijd, voelen zich niet thuis in muziek, zijn huiverig om met de klas muziek te maken of denken ‘dat kan ik niet’.

Dus hoe laagdrempelig het materiaal ook is dat op de markt is: er wordt nog steeds amper muziekonderwijs gegeven.

Dat heeft gevolgen voor muziekverenigingen. Want als kinderen op school geen muziekles krijgen, komen ze verder nergens in aanraking  met het leren bespelen van een instrument.

Zo is het idee ontstaan om een speciale methode te maken voor muziekverenigingen. Eentje die hen helpt om de basisschool binnen te komen, daar muziekles te geven, en kinderen te inspireren om lid te worden van hun vereniging.

En de tijd dringt! Gaan we op de oude voet door, dan kan niemand straks nog een instrument spelen. Zonder muzikanten geen muziek. Zonder muziek geen sociale samenhang. Zonder sociale samenhang een kil, individualistisch leefklimaat. Muziek & Meer HaFa hoopt iets positiefs bij te dragen aan het leefklimaat in jouw dorp en stad. Met muziek als verbindend element.